Skany PET po raz pierwszy pokazują aktywność mózgu, która mogłaby potencjalnie wyjaśnić utrzymujące się objawy depresyjne u pacjentów po zakażeniu COVID-19, takie informacje pojawiły się w badaniu opublikowanym 31 maja w JAMA Psychiatry. Naukowcy z University of Toronto w Ontario w Kanadzie znaleźli dowody glejozy mózgu (brain gliosis) – odpowiedzi zapalnej na uraz w skanach PET uczestników z łagodnym do umiarkowanego COVID-19 z uporczywą depresją i innymi objawami poznawczymi w porównaniu z grupą zdrową. Autorzy zasugerowali, że odkrycia oferują potencjalny nowy kierunek opieki klinicznej.
„Objawy depresji z innymi objawami poznawczymi lub bez nich, po ostrym epizodzie łagodnej do umiarkowanej choroby COVID-19, zwanej dalej COVID-DC, stanowią poważny problem zdrowia publicznego” – napisał główny autor, doktorant Joeffre Braga, i współpracownicy. Według autorów, utrzymujące się objawy depresyjne i poznawcze występują po zakażeniu COVID-19 nawet w 15% łagodnych do umiarkowanych przypadków, w zależności od wariantu. Badania wykazały, że glejoza jest związana z objawami depresyjnymi w kilku chorobach neuropsychiatrycznych, a autorzy postawili hipotezę, że mechanizm ten może być zaangażowany w te objawy u pacjentów z COVID-19.
Do obrazowania mózgu wykorzystali metodę PET za pomocą radioznacznika (F-18 FEPPA) przeznaczonego do pomiaru białka translokatora (TSPO), białka nadeksprymowanego przez aktywowane komórki glejowe, które służy jako biomarker zapalenia nerwów. „O ile nam wiadomo, to badanie kliniczno-kontrolne jest pierwszym badaniem oceniającym glejozę mózgu w następstwach pozaostrych zakażenia SARS-CoV-2” – napisała grupa.
W okresie od kwietnia 2021 r. do czerwca 2022 r. naukowcy wykonali skany PET u 40 uczestników w wieku od 18 do 72 lat w ich szpitalu w Toronto. U dwudziestu pacjentów zdiagnozowano COVID-DC, a 20 zdrowych uczestników stanowiło grupę kontrolną. Głównym kryterium włączenia uczestników z COVID-DC był początek nowego epizodu dużej depresji (MDE) w ciągu trzech miesięcy. Odkrycia ujawniły zwiększoną ekspresję TSPO u pacjentów z uporczywymi objawami neurokognitywnymi po zakażeniu COVID-19 w porównaniu ze zdrowymi osobami z grupy kontrolnej. W szczególności wzrosty były najbardziej podwyższone w prążkowiu brzusznym (22%) i skorupie grzbietowej (20%) – regionach mózgu, które odgrywają kluczową rolę w ruchu, przetwarzaniu nagrody i motywacji. „Te odkrycia sugerują, że glejoza, zwłaszcza w prążkowiu brzusznym i skorupie grzbietowej, może odzwierciedlać uraz, trwający stan zapalny lub jedno i drugie, i wyznaczać kierunki dalszego rozwoju terapeutycznego” – napisała grupa.
Dr Alexander Gerhard z University of Manchester w Anglii zauważył, że praca ma ważny „charakter pilotażowy” i można spekulować, że tłumienie aktywacji mikrogleju może prowadzić do poprawy tych objawów u pacjentów z COVID-19 . Dodał jednak, że przyszłe prace mające na celu zrozumienie potencjalnego neurozapalnego podłoża objawów poznawczych i zmian nastroju po zakażeniu COVID-19. „Chociaż jest to ważny element układanki zapalenia nerwów w przewlekłych chorobach neurologicznych, ważne jest, aby pamiętać, że nadal nie rozumiemy złożonego obrazu” – podsumował Gerhard.
