Kathleen C. Clark – pionierka edukacji w radiografii

Pierwsze wydanie Clark’s positioning in radiography autorstwa Katharine „Kitty” Clark, zostało opublikowane w końcu lat 30. XX wieku  i pozostaje do współczesności najważniejszym przewodnikiem po tajnikach pracy zawodowej elektroradiologów i techników elektroradiologii. Książka jest także chętnie czytana przez fizyków i lekarzy. Ostatnie wydanie z 2015 roku to już trzynasta edycja podręcznika. 

Kim była autorka pierwszego podręcznika do pozycjonowania w radiografii? Jaka jest recepta na bestseller medyczny oparty na faktach? 

Kathleen C. Clark (1896-1968) zapisała się na kartach historii radiologii jako edukatorka i reformatorka brytyjskiego  standardu nauczania radiografii. Szkolenie radiograficzne ukończyła w Guy’s Hospital w Londynie w 1921 roku, zgodnie z założeniami kształcenia po raz pierwszy opracowanymi przez Society of Radiographers. Pierwszym jej miejscem praktyki zawodowej  był Princess Mary’s Hospital w Margatem, a następnie Clark podjęła pracę w Royal Northern Hospital w północnym Londynie. To w tej ostatniej placówce stworzyła szkołę dla techników elektroradiologii w oparciu o zmodyfikowany program nauczania (1927). Z czasem przyjęte przez Clark rozwiązania stały się standardem edukacji i odnośnikiem dobrej praktyki w zawodzie [1-2].  

W latach 1935-1958 była w Tavistock House dyrektorem Department of Radiography and Medical Photography, tworząc ośrodek  słynący z wysokiej jakości wykonywanych badań. Do placówki przybywali młodsi i starsi praktycy, aby doskonalić swoje umiejętności. Współpracownicy spostrzegali pannę Katty jako osobę pracowitą i energiczną oraz potrafiącą jednoczyć zespół i pozytywnie motywować. Potwierdzeniem tych opinii jest fakt, że kolejny współautor podręcznika do pozycjonowania – James McInnes – wywodził się z kadry Tavistock House [2-5]. 

Kathleen C. Clark  oprócz edukacji znaczną część życia zawodowego poświęciła technice małoobrazkowej w badaniach przesiewowych w kierunku gruźlicy [6]. Szczególnie zaangażowała się w to zagadnienie w trakcie II Wojny Światowej. Uważała, że należy zadbać o zdrowie rekrutów i osób pracujących w fabrykach zbrojeniowych, którzy poświęcali swoje życie Anglii [1]. 

Clark jako jedna z pierwszych zwróciła uwagę na fakt wykonywania radiografii w różnych ośrodkach medycznych z zastosowaniem różnych parametrów ekspozycji (głównie napięcia anodowego) i potrzebę standaryzacji techniki radiografii [4]. Pierwsze wydania podręcznika z pozycjonowania miały olbrzymi wpływ na ujednolicenie postępowania medycznego w brytyjskich pracowniach rentgenowskich. Uważa się, że Clark’s positioning in radiography jest jedną z najważniejszych książek w historii radiologii o bardzo dużym i wieloletnim wpływie, gdyż kolejne pokolenia przedstawicieli zawodów medycznych związanych z wykorzystaniem promieniowania jonizującego korzystają z publikacji w codziennej praktyce.  

Zaletą podręcznika jest niewątpliwie fakt, że w kolejnych wydaniach uwzględniał zmiany technologiczne oraz poszerzenie katalogu procedur medycznych. Informacje napisane są prostym i zrozumiałym językiem, często opisywane są wskazówki jak uniknąć błędów. Dodatkowo warto odnotować, że na przestrzeni lat treść podręcznika się nie zestarzała, bo w kolejnych wydaniach autorzy wprowadzali zmiany dostosowując wiadomości do bieżących wyzwań diagnostyki obrazowej. W 1999 roku ukazało się pierwsze wydanie Clark’s special procedures in diagnostic imaging, w którym całościowo opisano tajniki techniczne obrazowania spoza rentgenodiagnostyki klasycznej. W 2020 roku wydano pierwszą edycję podręcznika kompleksowo ukazującego diagnostykę, w tym obrazowanie radionuklidowe i hybrydowe oraz radiologię interwencyjną w poszczególnych  układach narządów ciała ludzkiego [5]. 

Istnieje przekonanie, że autor pisze tylko połowę książki, a drugą czytelnicy. Podręcznik Clark’s positioning in radiography jest potwierdzeniem tej myśli. Opracowanie wciąż wywiera znaczący wpływ na jakość diagnostyki obrazowej poprzez właściwe kształtowanie postępowania kadr medycznych.  


Źródła: ↓

  1. Thomas AMK, Banerjee AK. The history of radiology. Oxford: Oxford University Press; 2013. 
  2. Thomas AMK. The invisible light the journal of the Radiology History and Heritage Charitable Trust, 16, 2001. http://www.bshr.org.uk/journals/016%20RHHCT%20Journal%2016%202001.pdf [online]
    Data pobrania: 15.06.2020
  3. Whitley S, Jefferson G, Holmes K, Sloane C, Anderson C, Hoadley G. Clark’s positioning in radiography. Boca Raton – Londyn – Nowy Jork: CRC Press Taylor&Francis Group; 2015.
  4. In memoriam, Miss Kathleen C. Clark, M.B.E., M.S.R., Hon.F.S.R., Hon.F.I.R., Hon.M.N.Z.S.R., F.R.P.S. Clinical Radiology. 1969; 20(1): 102.
  5. Whitley SA, Dodgeon J, Meadows A, Cullingworth J, Holmes K, Jackson M, Hoadley G, Kulshrestha RK. Clark’s procedures in diagnostic imaging: a system-based approach. Boca Raton – Londyn – Nowy Jork: CRC Press Taylor&Francis Group; 2020. 
  6. Clark K, Hart PD, Kerley P, Thomson BC. Mass miniature radiography of civilians for the detection of pulmonary tuberculosis (guide to administration and technique with a mobile apparatus using 35-mm. Film: and results of a survey). Journal of the American Medical Association. 1945; 128(6): 472. 

Follow Us

hello@radiopeiron.com